Głos kultury: słuchanie tego, co niewypowiedziane

Kiedy po raz pierwszy przyjechałam do Polski na studia (ponad 25 lat temu!), czułam lekkie zawstydzenie, przyznając, że pochodzę z Bułgarii. Dlaczego? W tamtym czasie Bułgaria wydawała się mała, słabsza ekonomicznie, a wielu moich znajomych szukało możliwości za granicą (moja najlepsza przyjaciółka ze szkoły średniej wyjechała do USA).

Przenieśmy się do czasu teraźniejszego — stałam dumnie na Rynku Głównym w Krakowie, radośnie tańcząc tradycyjne tańce bułgarskie z niesamowitą grupą o nazwie „Iglika”. Co ciekawe, prawie wszyscy członkowie grupy nie są Bułgarami, ale z pasją od prawie 25 lat wykonują bułgarskie i bałkańskie tańce! Dlaczego? Po prostu dlatego, że naprawdę kochają i doceniają naszą kulturę.

I tutaj pojawia się kluczowe słowo: kultura.

Edward T. Hall pięknie opisał kulturę jako górę lodową. Na powierzchni widzimy zachowania; pod nią ukryte są wartości, postawy i przekonania. Jeśli naprawdę pragniemy głębszych relacji — w związkach czy w międzynarodowych zespołach — musimy zejść pod powierzchnię.

W mojej zawodowej drodze miałam zaszczyt współpracować z niesamowitymi członkami zespołów z Indonezji, Argentyny, Indii, Ukrainy, Polski (oczywiście!), a ostatnio z koleżankami i kolegami z RPA, Niemiec, Hiszpanii, Tunezji, Arabii Saudyjskiej, Bangladeszu, Egiptu, Szwajcarii, Irlandii i Serbii. Często słyszę:

„Na pewno wiesz, jak lepiej rozumieć ludzi z różnych kultur! Jak udaje ci się z nimi współpracować lub wspólnie żyć?”

Oto prawda — nie ma skrótów. Ale z pewnością możemy budować mosty, dzięki:

-> Ciekawości – Zadaj sobie pytanie: „Dlaczego oni mogą postrzegać to inaczej niż ja?”

-> Otwartości – Zaakceptuj, że inni mają inne priorytety i wartości.

-> Dążeniu do zrozumienia – Jak mądrze radził Stephen R. Covey w książce „7 nawyków skutecznego działania”: „Najpierw staraj się zrozumieć, potem być zrozumianym”.

Jeszcze jedna myśl: Czy zauważyłeś/łaś kiedyś, że czujesz się trochę inną osobą, kiedy zmieniasz język? Za każdym razem, gdy wracam do Bułgarii, dokładnie to przeżywam. Być może język głęboko kształtuje naszą tożsamość i wpływa na to, jak wyrażamy nasze wartości kulturowe — bardziej, niż sobie uświadamiamy. Ale to fascynujący temat na inny czas…

Jakie są twoje doświadczenia z różnymi kulturami? Były fascynujące, trudne — a może po trochu i takie, i takie? Naprawdę chciałabym usłyszeć twoją historię!